Noel Baba Kilisesi (St. Nicholas)

“Noel Baba Kilisesi” Demre’de bulunan, “Noel Baba” olduğuna inanılan Aziz Nicholaos’ın ölümü ile meydana getirilen kilise. Noel Baba’nın ölümünden sonrasında bir müddet burada yatmış olduğu sonrasında kemiklerinin İtalyan denizcilerce Bari’ye götürüldüğüne inanılır. Myra’da Aziz Nikolaos Kilisesi evvela 6. yüzyılda Aziz Nikolaos’ın ölümü üstüne yapılmıştır. Günümüzdeki kilise temel olarak 8. yüzyıldan itibaren inşa edilmiştir; 11. yüzyılın ikinci yarısında bir manastır ilave edilmiştir. 1863 senesinde Rus Çarı II. Aleksandr binayı ve çevresindeki bölgeyi Osmanlı Devleti’nden satın aldı ve restorasyon çalışmalarına başladı ama sonrasında Osmanlı Devleti bölgeyi ve kiliseyi geri alıp Ruslara sadece restorasyon yapma izni vermiştir. Restorasyon emekleri kilisenin aslını bozacak kadar kötü yapılmıştır ve 1876’da bugün de görülebilen çan kulesi ilave edilmiştir. 1963 senesinde kilisenin doğu ve batı kısımları toprak altından çıkartıldı. 1968 senesinde Aziz Nikolaos’ın 1087 senesinde tahrip edilen lahiti ortaya çıkarıldı. Aziz Nicholaos öldüğünde meydana getirilen kilise yada şapel 529 yılındaki zelzelede yıkılınca daha büyük bir ihtimal de bazilika tipinde bir kilise yapılmıştır. Peschlow, büyük apsisin güney tarafında eşit apsisli iki minik mekân ile bugünkü binanın kuzey yan nefinin büyük kısmının bu ilk yapıya ilişik bulunduğunu tahmin etmektedir. Bu kilise VIII. yüzyılda deprem yada Arap akınlarıyla yıkılmış, sonrasında yeniden yenilenmiştir. 1034 senesinde Arap donanmasının denizden yapmış olduğu akınlarla harap olmuştur. On sene harap durumda kalan kilisenin 1042’de Bizans İmparatoru IX. Konstantin Monomakhos ve eşi Zoe tarafınca onarım ettirildiği kitabesinden anlaşılmaktadır. XII. yüzyılda binaya birtakım ekler yapılmış, kilise yeniden onarılmıştır. XIII. yüzyılda Türklerin eline geçen Myra’da, kiliseyi serbestçe ibadet etmek için kullandığını ve kilisede birtakım onarımların yapıldığını anlıyoruz. 1738’de büyük kilisenin yanındaki şapel onarım edilmiştir. 1833- 1837 yılları içinde Anadolu’yu gezen C. Texier, Myra’ya uğramış ve kitaplarında kiliseden bahsetmiştir. Ondan on sene kadar sonrasında 1842 yılı Mart ayında Teğmen Spratt ile Prof. Forbes de Myra’ya gelmiş, kilisenin bir krokisini çıkarmışlar ve kilisenin yanında bir manastırın bulunduğunu görmüşlerdir. 1853 senesinde Kırım Harbi esnasında Ruslar kilise ile ilgilenmişler ve burada bir Rus kolonisi oluşturmak için Anna Golicia adındaki Rus kontesi adına toprak almışlardır. Ancak Osmanlı Devleti işin siyasî yönünü farkedince Rusların aldıkları toprakları geri almış, yalnızca kilisenin tamir istekleri kabul edilmiştir. Böylece 1862 senesinde August Salzmann isminde bir Fransız, Nicholaos Kilisesi’nin onarımı ile vazifelendirilmiştir. Birçok kentin koruyucu azizi olan Noel Baba’ya adanmış iki bine yakın kilise bulunmaktadır. O’nun ömür öyküsü ve olağanüstü şeyleri birçok kitapta yer almış, sadece en eskisi 750-800 yılları içinde Byzantion’da Stadion Manastırı Başkeşişlerinden Michael tarafınca yazılmıştır. IV. yüzyılda burada bulunan tek kubbeli kilisenin güneyine VIII. yüzyılda haç benzer biçimde bir şapel ile kuzey tarafına da eklemeler yapılmıştır. Ayrıca 1862-63 senelerinde de binaya dış narteks ile iç narteksin birtakım kısımları ilave edilmiştir. Bugün iki sütunu ayakta kalmış bir avludan bir iki basamakla Bizans Devri’nde ilave edilmiş güney nefine inilir. Haç biçimli bu bölümün doğu kısmında üç kemerli pencereye sahip bir apsis yer alır. Apsisin önünde özgün stylobat ile ortasında altar kaidesi hâlâ görülür. Apsis nişinin arasında yer yer renkleri kaybolmuş ve belirsizleşmiş aziz figürleri vardır. Bunların altındaki minik niş içerisindeki fresko Noel Baba’ya aittir. Bu bölüm ve esas kilisenin güneydoğu şapelinin tabanlarında değişik desenlerde mozaik panolar görülür. Batı yönünde merdivenlerin karşısındaki niş içinde İsa, Meryem ve Yahya freskoları vardır. Buradan iyi muhafaza edilmiş kapı bizi, lahitlerin bulunmuş olduğu kısma, doğrusu haç biçimli şapelin uzun bölümüne çıkartır. Lahitlerin yer almış olduğu nişler içerisindeki freskolar bugün net olarak görülmese bile muhtelif aziz tasvirlerini içeren freskolar ile bezenmiştir. Kuzey duvarındaki ilk nişle sütunların üstünde Meryem freskosu entresan örneklerdir. Noel baba freskosunun bulunmuş olduğu ikinci niş sütununun ters konduğu yazılarından anlaşılmaktadır. Nişler arasında yer edinen lahitlerden birinci niş içerisindeki akarthus yaprakları ile süslü Roma Devri lahdinin Noel Baba’ya ilişik olduğu kabul edilir. Hatta Noel Baba’nın denizcilerin de azizi olmasından ötürü lahdin üstünün balık pulu desenleriyle süslendiği söylenir. 20 Nisan 1087’de Bari’li korsanlar, Noel Baba’nın kemiklerini almak için lahdi kırmışlar, birtakım kemikleri alarak Bari’ye götürmüşlerdir. İkinci niş ile karşısındaki nişte bulunan lahitler sadedir. Burada nişler içerisindeki lahitlerden başka yerde iki kabir daha bulunmaktadır. Buradan bir kapı ile kilisenin iri blok levhalarla döşeli avlusuna geçilir. Avluda ise bir niş içinde boşaltılmış iki kabir bulunur. Yanında bulunan mermer üstünde haç ve çapa motifi Noel Baba için yapılma olmalıdır. Solda duvar içerisine yerleştirilmiş mezardaki kitabede 1118 zamanı yer alır. Avludan ilkin dış nartekse, sonrasında üç kapı ile ana mekâna (naos) oluşturulan iç nartekse geçilir. Burası gruplar halinde piskoposların resmedildiği freskolarla süslenmiştir. Buradan geçilen esas mekân üç kemerle yan neflere açılır. Ana mekânın güneyinde iki nef vardır. İkinci nefte niş içerisindeki lahitte Noel Baba’nın mezarı olduğu söylenir ise de üstündeki kadın erkek kabartması bunun bu şekilde olmadığını gösterir. Yan nefin karşısındaki niş içinde ise bir başka kabir vardır. Kuzey nefin kubbesinde Hz. İsa ve 12 havarinin freskoları bulunur. Yanda ise yan nefin kazısı yapılmaktadır. Bu kazının yapıldığı nefin batı kısmında ise üç oda bulunur. Binanın ortasında pencereli ve kasnaklı bir kubbenin olması gerekirken, Salzmann yapmış olduğu onarım esnasında mekânın üstünü kapatarak, kesme taştan kaburgalı büyük bir çapraz tonoz kullanmıştır. Akdeniz kıyılarında mühim bir Likya kenti olan Myra, geniş bir alana yayılmış kalıntıları, mezarları ve Likçe yazıtları ile zamanı geçmişi MÖ 5. yüzyıla kadar uzanan bir Likya kenti. MS 2. yüzyılda metropolis olmuş, 4. ve 5. yüzyıllarda mühim bir dini ve yönetimsel merkez durumuna gelmiş. Noel Baba Kilisesi daha sonra Myra Antik Kentini ziyaret edebilirsiniz. St. Nicholas kilisesine giriş için müze kart gereklidir. Ayrıca kiliseye giriş tutarı 70 TL olarak belirlenmiştir. Aziz Nicholas kilisesi dini bayramların birinci günü öğlene kadar kapalıdır. Diğer günlerde ise belli saatlerde ziyaret edilebilmektedir. kiralikvillanız.com.tr’deki ekonomik villa seçeneklerine bir göz atmakta yarar var. Hatta yakın olması nedeniyle kiralikvillaniz da bir seçenek olabilir. Bu yüzden yola çıkmadan ilkin kiralikvillaniz.com.tr ziyaret edip kıyaslamalı fiyatlar içinde en ideal villayı bulmanızı öneririm. Akdeniz bölgesinde yeni değişik rotalar ile alakalı bilgi almak isterseniz seyahat bloglarımıza bakabilirsiniz. Keşfetmeniz dileğiyle…

BU YAZIYI PAYLAŞ
MTS Gayrimenkul Bünyesindedir